فهرست عناوین
سازمان‌های جهانی مددکاری اجتماعی: وحدت حرفه‌ای و تحول‌آفرینی در مقیاس جهانی
مقدمه: بنیان‌های حرفه‌ای تغییر اجتماعی
مددکاری اجتماعی در تعریف جهانی خود، نه تنها یک حرفه مبتنی بر عمل، بلکه یک رشته دانشگاهی است که هدف اصلی آن ترویج توسعه و تغییر اجتماعی، توانمندسازی افراد، و دستیابی به انسجام اجتماعی است.۱
این حرفه بر اصول بنیادینی چون عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی، و احترام به تنوع‌ها استوار است.۱
دستیابی به این اهداف در سطح جهانی، نیازمند یک ساختار حاکمیتی منسجم است که وظیفه تعیین استانداردها، ترویج ارزش‌های اخلاقی و فراهم آوردن یک صدای واحد در مجامع بین‌المللی را بر عهده داشته باشد.
این نقش حیاتی بر دوش سازمان‌های جهانی مددکاری اجتماعی قرار دارد.
نهادهای محوری حاکمیت جهانی و عملکرد آنها
حاکمیت جهانی مددکاری اجتماعی به طور عمده توسط دو نهاد بین‌المللی کلیدی سازماندهی می‌شود که در همکاری نزدیک با یکدیگر فعالیت می‌کنند:
فدراسیون بین‌المللی مددکاران اجتماعی (IFSW) و انجمن بین‌المللی مدارس مددکاری اجتماعی (IASSW).
فدراسیون بین‌المللی مددکاران اجتماعی (IFSW): صدای واحد وکالت
فدراسیون بین‌المللی مددکاران اجتماعی (IFSW) به عنوان بدنه جهانی این حرفه، سازمانی است که برای عدالت اجتماعی، حقوق بشر و توسعه اجتماعی فراگیر و پایدار تلاش می‌کند.۲
نحوه عملکرد IFSW تضمین می‌کند که جهت‌گیری‌های حرفه‌ای در سطح فراملی منعکس‌کننده نیازهای جامعه جهانی باشد:
- ترویج عمل و همکاری بین‌المللی: IFSW از طریق ترویج بهترین شیوه‌های مددکاری اجتماعی و تسهیل همکاری‌های بین‌المللی عمل می‌کند.۲
- نمایندگی در سازمان ملل: IFSW در مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و در سطح منطقه‌ای/ملی، به نمایندگی از سازمان‌های عضو ملی خود، به وکالت و ترویج مددکاری اجتماعی و عدالت اجتماعی می‌پردازد.۴
- ساختار عضویت: این فدراسیون به سازمان‌های حرفه‌ای ملی که نماینده مددکاران اجتماعی در سطح کشور هستند، عضویت کامل و حق رأی می‌دهد. این ساختار به سازمان‌های ملی اجازه می‌دهد تا بر سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های بین‌المللی حرفه تأثیر بگذارند.۴ افراد نیز می‌توانند به عنوان «دوست IFSW» (IFSW Friend) به حمایت از مددکاری اجتماعی بین‌المللی بپردازند و به منابع علمی، مانند مجله International Social Work، دسترسی پیدا کنند.۴
انجمن بین‌المللی مدارس مددکاری اجتماعی (IASSW): تضمین اعتبار علمی
انجمن بین‌المللی مدارس مددکاری اجتماعی (IASSW) نقش اصلی را در تقویت رسمیت و هویت حرفه از طریق تعهد به استانداردهای آموزشی دقیق ایفا می‌کند.۵
این نهاد از همان ابتدای فعالیت در عرصه بین‌المللی فعال بوده است:
- وضعیت مشورتی سازمان ملل: IASSW در سال ۱۹۴۷، مدت کوتاهی پس از تأسیس سازمان ملل، به عنوان یکی از اولین سازمان‌های غیردولتی، وضعیت مشورتی خود را با ECOSOC کسب کرد.۶
- استانداردسازی برنامه درسی: IASSW در توسعه برنامه‌های درسی جهانی نقش رهبری داشته است، از جمله برنامه‌هایی که برای حمایت از آموزش مددکاری اجتماعی در سطح جهان طراحی شده‌اند.۵ پس از پایان جنگ سرد، این انجمن در ظهور مدارس جدید در اروپای شرقی و روسیه و همچنین در بازتأسیس آموزش مددکاری اجتماعی در چین فعال بود.۶
- انتشار دانش: IASSW به طور مشترک با IFSW، مجله International Social Work را منتشر می‌کند که برای بیش از ۶۰ سال به انتشار پژوهش‌های جهانی پرداخته است و از این طریق تبادل دانش جهانی را ارتقا می‌دهد.۶
استانداردسازی مشترک جهانی
IFSW و IASSW با همکاری یکدیگر، «استانداردهای جهانی آموزش و تمرین مددکاری اجتماعی» را تدوین و در سال ۲۰۲۰ به‌روزرسانی کردند.
این استانداردها نتیجه یک فرآیند مشورتی گسترده با مشارکت نمایندگان ۱۲۵ کشور بوده است.۷
هدف از این استانداردها، بازتاب تعریف جهانی جدید مددکاری اجتماعی (۲۰۱۴) و بیانیه اصول اخلاقی جهانی (۲۰۱۸) است.۷
این تلاش مشترک، به دنبال حمایت از آزادی آکادمیک و ترویج توسعه تئوری و عمل خاص محلی است، نه محدود کردن آن.۸
وحدت جهانی و تحولات مثبت جهانی
وحدت جهانی مددکاران اجتماعی، که از طریق این نهادهای بین‌المللی به دست می‌آید، یک نیروی تحول‌آفرین است که منجر به تغییرات مثبت و جهت‌گیری‌های نوآورانه در سطح جهان می‌شود.
تعهد جهانی به عدالت ساختاری
تعریف جهانی مددکاری اجتماعی به طور صریح بر لزوم تغییر ساختاری تأکید دارد. مددکاری اجتماعی متعهد به:
- تسهیل شمول گروه‌های حاشیه‌نشین و در معرض خطر.۹
- به چالش کشیدن موانع، نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌های موجود در جامعه.۹
- اولویت دادن به توسعه اجتماعی-ساختاری و اقتصادی و نپذیرفتن این دیدگاه مرسوم که رشد اقتصادی پیش‌شرط توسعه اجتماعی است.۱
این وحدت ایدئولوژیک، مددکاران را فراتر از خدمات‌دهی خرد میبرد و آنها را به درگیر شدن در اقدامات اجتماعی و سیاسی برای تأثیرگذاری بر سیاست‌های اجتماعی و توسعه اقتصادی موظف می‌سازد.۹
استعمارزدایی و گنجاندن دانش بومی
یکی از مهم‌ترین تحولات مثبتی که ناشی از وحدت و خودانتقادی جهانی است، به رسمیت شناختن رسمی اهمیت استعمارزدایی (Decolonization) در مددکاری اجتماعی است.۱۰
تاریخچه مددکاری اجتماعی در بسیاری موارد با سیاست‌های استعماری همسو بوده است، که منجر به آسیب‌های تاریخی به جوامع بومی شده است.۱۱
وحدت جهانی، نهادهایی مانند IFSW را متعهد کرده است که:
- ایدئولوژی‌ها و شیوه‌های استعماری را که تئوری و عمل را شکل داده‌اند، شناسایی و برچیده شوند.۱۰
- دانش و دیدگاه‌های بومی (Indigenous Knowledge) و شیوه‌های عمل را در آموزش و عمل مددکاری اجتماعی بگنجانند.۱۰
این رویکرد تضمین می‌کند که آموزش مددکاری اجتماعی در کشورهایی که تازه به این حوزه وارد می‌شوند، «عاری از تأثیرات استعماری» باشد ۷ و به ارتقای شیوه‌های فرهنگی ایمن و پاسخگو (culturally safe and responsive) کمک می‌کند.۱۳
چالش‌های بزرگ مددکاری اجتماعی (Grand Challenges)
وحدت جهانی به هم‌افزایی بیشتر بین پژوهش و عمل انجامیده است.
در پاسخ به نیاز به نوآوری، ابتکاراتی مانند «چالش‌های بزرگ مددکاری اجتماعی» (Grand Challenges of Social Work – GCSW) با هدف ایجاد هم‌افزایی بین پژوهش، عمل و آموزش مددکاری اجتماعی برای حل مسائل اجتماعی فوری در سطح جهانی آغاز شده است.۱۴ این طرح:
- بر نوآوری، همکاری، و برنامه‌های مبتنی بر شواهد تأکید دارد.۱۴
- هدف آن دستیابی به پیشرفت قابل اندازه‌گیری برای حل برخی از مبرم‌ترین مشکلات اجتماعی و جهانی در یک دوره ۱۰ ساله است.۱۴
این ابتکارات، که محصولی از اجماع و جهت‌گیری مشترک جهانی هستند، نشان‌دهنده یک تعهد قوی و علمی برای پیشبرد پایه علمی حرفه و ارائه راه‌حل‌هایی برای تحول مثبت اجتماعی است.
نتیجه‌گیری
سازمان‌های جهانی مددکاری اجتماعی، به ویژه IFSW و IASSW، با تثبیت اصول اخلاقی و استانداردهای آموزشی، نقش حیاتی در ایجاد یک چارچوب جهانی برای حرفه ایفا می‌کنند.
وحدت و همکاری میان این نهادها، مددکاری اجتماعی را به عنوان یک «صدای معتبر برای حقوق بشر و برابری» مشروعیت می‌بخشد.۵
این وحدت، نه تنها از طریق تدوین تعاریف و کدهای اخلاقی مشترک، بلکه از طریق تعهد به استعمارزدایی، گنجاندن دانش بومی، و تمرکز بر تغییرات ساختاری و توسعه اجتماعی، زمینه را برای تحولات مثبت و پایدار در سراسر جهان فراهم می‌آورد.
