تاب‌آوری؛ از ادعا تا عمل
در روزهایی که توجه به مسئله حیاتی پیشگیری از خودکشی بیش از پیش ضروری است، شاید وقت آن رسیده که از خود بپرسیم: ما، به عنوان فعالان و تسهیلگران حوزه تاب‌آوری، چه کرده‌ایم و چقدر مؤثر بوده‌ایم؟
تاب‌آوری مفهومی عمیق و چندوجهی است؛ نه یک شعار، و نه یک محصول تجاری. این مفهوم، ابزاری قدرتمند برای افزایش توانمندی افراد و جوامع در مواجهه با بحران‌ها، از جمله بحران‌های منجر به خودکشی است. اما آیا در عمل، آنگونه که باید، از این ابزار استفاده کرده‌ایم؟
ادعاهای بزرگ و شعارهای پررنگ، به تنهایی هیچ مشکلی را حل نمی‌کنند. “آدرس اصلی و نماد تاب‌آوری در ایران” بودن، با چند کارگاه کوتاه و چند کتاب ترجمه شده به دست نمی‌آید. این ادعا، نه تنها کمکی به ارتقاء تاب‌آوری نمی‌کند، بلکه ممکن است با ایجاد انتظارات غیرواقعی، به جامعه آسیب بزند.
کار مؤثر در این حوزه، به معنای واقعی کلمه، فروتنانه و ایثارگرانه است. این کار یعنی:
- ترجیح منافع جامعه بر منافع شخصی: آیا به جای تبلیغ خود و برند شخصی‌مان، به دنبال راه‌هایی برای دسترسی بیشتر و بهتر افراد نیازمند به خدمات حمایتی بوده‌ایم؟
- شفافیت و صداقت: آیا نوشته‌ها و تولیدات ما، واقعاً حاصل تلاش خودمان است یا از نام دیگران برای اعتبار بخشیدن به خود استفاده می‌کنیم؟ آیا نویسندگان یک متن، واقعاً خودشان هستند یا تنها نامشان زیر یک اثر از دیگری قرار گرفته است؟
- اقدام مؤثر و پایدار: آیا به جای برگزاری کارگاه‌های سطحی و زودگذر، در پروژه‌های بلندمدت و عمیق برای ارتقاء تاب‌آوری در گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه مشارکت داشته‌ایم؟
خدمت به جامعه در این زمینه، تنها با عملگرایی واقعی، فروتنی و صداقت ممکن است.
جامعه ما به متخصصان متعهد نیاز دارد، نه به مدعیان پرادعا. ارتقاء تاب‌آوری در یک گروه کوچک از جامعه، اگر صادقانه و مؤثر باشد، هزاران بار باارزش‌تر از شعارهای بزرگ و بی‌اساس است.
در پایان، سوالی که باید از خود بپرسیم این است: آیا ما واقعاً به دنبال خدمت به جامعه هستیم، یا تنها به دنبال کسب اعتبار برای خودمان؟ پاسخ به این سوال، راه ما را در مسیری دشوار اما حیاتی، روشن خواهد کرد.
